Links: Projecten
D-SCOPE (Detection, Support and Care for Older People: Prevention and Empowerment) is een IWT-SBO project (2015-2019) die onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel, Universiteit Antwerpen, Katholieke Universiteit Leuven, Universiteit Maastricht en de Hogeschool Gent. Het project is gericht op kwetsbare ouderen waarbij kwetsbaarheid multidisciplinair wordt bestudeerd en vanuit specifieke onderzoeksdomeinen: empowerment van kwetsbare ouderen, hun sociale netwerken, mantelzorg, vroegdetectie van dementie, levenskwaliteit en welbevinden, formele en informele zorgnetwerken. D-SCOPE brengt al deze deelgebieden samen in één coherente visie op kwetsbaarheid. Dit moet leiden tot een innovatieve, efficiëntere en kwalitatief betere (thuis)zorgverlening. Met als eindresultaat een verhoogde levenskwaliteit voor (kwetsbare) ouderen in hun thuisomgeving én een afname van maatschappelijke kosten.
Het GUTS consortium (gestart in 2014) bestaat uit 7 Europese landen (België, Duitsland, Italië, Kroatië, Nederland, Roemenië en Letland) en heeft als doel nieuwe leeromgevingen te creëren voor jongeren en ouderen om zo sociale uitsluiting en armoede tegen te gaan en te zorgen voor een betere werkgelegenheid. De ontwikkeling van de leeromgevingen is gebaseerd op co-creatie. Dit houdt in dat de deelnemers zelf in samenwerking met de begeleiders de inhoud en vorm van de leeromgeving samenstellen. Het betreft culturele leeromgevingen die ervoor moeten zorgen dat beide groepen, middels gebruik van ICT, kunst en cultuur, blijvend een betere plek krijgen in de samenleving en op de arbeidsmarkt. Door evaluatieonderzoek worden de impact en succesfactoren van deze leeromgevingen geanalyseerd. De resultaten vormen samen met een procesevaluatie de input voor een toolbox. Deze toolbox moet anderen inzicht geven in hoe vergelijkbare leeromgevingen opgezet kunnen worden op andere locaties en in andere landen en dat daarnaast ook beleidsmakers geïnspireerd geraken om deze leeromgevingen te faciliteren.
Actief Zorgzame Buurt (2013-2016) is een proeftuinplatform Zorginnovatie van het Zorgbedrijf Antwerpen en Kenniscentrum Woonzorg Brussel. Het platform wil een buurtmodel ontwikkelen waardoor mensen zo lang mogelijk, kwaliteitsvol en zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Dit is een buurt die levensloopbestendig is; waar bewoners elkaar kennen en helpen; die mogelijkheden tot ontmoeting biedt; waar zorgbehoevende personen en mantelzorgers ondersteuning krijgen van gedreven professionals en waar zorggarantie en zorgcontinuïteit geboden wordt. De Belgian Ageing Studies heeft de opdracht gekregen van het AZOB platform om een aantal projecten binnen AZOB wetenschappelijk te monitoren, namelijk Ouderen wonen Passend (OPA), informele buurtzorgnetwerken, en casemanagement. Daarvoor wordt elk jaar een onderzoek ontwikkeld waarbij we willen meten wat het effect is van de projecten op de evolutie naar een Zorgzame Buurt.
Vzw Aidants Proches werkt samen met Belgian Ageing Studies aan de ontwikkeling van een schaal die de mantelzorger moet toelaten stil te staan bij de mantelzorgsituatie, waarbij de balans wordt gemaakt tussen zijn draagkracht en zijn draaglast, én zijn noden worden geïdentificeerd. De nadruk wordt gelegd op de mantelzorger waarbij een duidelijk onderscheid wordt gemaakt met de hulpbehoevende. Niet enkel de negatieve aspecten, ook de positieve aspecten gerelateerd aan de mantelzorg krijgen de nodige aandacht.
Het BuurtPensioen is een sociaal innovatief project gestart in 2013 door Kenniscentrum Woonzorg Brussel in samenwerking met ADORICARUS, het lokaal dienstencentrum van Neder-Over-Heenbeek. Het BuurtPensioen is een nieuwe vorm van pensioensparen. Door het uitvoeren van kleine hulp en zorgtaken, verdienen deelnemers zorgtijd voor later. De gepresteerde uren worden geregistreerd op hun persoonlijke kredietrekening en kunnen onmiddellijk of later gebruikt worden om een familielid, een vriend, een ander lid van het project of zichzelf de nodige hulp te bieden. Gedurende 1 jaar hebben we Het BuurtPensioen opgevolgd, en op geregelde tijdstippen focusgroepen en interviews georganiseerd met deelnemers. Het project blijkt een meerwaarde te hebben op verschillende vlakken. Het fungeert als valorisatie voor bestaande informele zorg en als aanvulling van de formele zorg. Het is een ondersteuning van ouderen die geen mantelzorgers hebben alsook een ondersteuning van de mantelzorger zelf (vb. zodat de mantelzorger enkele uren het huis uit kan).
WeDO (for the Wellbeing and Dignity of Older People) is een Europees project (2010-2012), medegefinancierd door de Europese Commissie. Het project werd geleid door een stuurgroep van 18 partners uit 12 EU-lidstaten die een duurzaam Europees partnerschap van Europese, nationale en regionale/lokale stakeholders willen opbouwen. De partners willen de kwaliteit van de diensten voor ouderen met een zorg- of hulpbehoefte verbeteren, en de strijd aanbinden tegen ouderenmis(be)handeling. WeDO in België bestaat uit een brede coalitie van thuiszorgorganisaties, residentiële zorgorganisaties, ouderenorganisaties, informele zorgorganisaties, overheden en kennisinstellingen. Samen met de andere nationale coalities werkten zij een Europees kwaliteitskader voor langdurige zorg uit: WeDO brochure Nederlands / WeDO brochure Frans. Onderschrijft u de principes en de missie van WeDO? Vul dan de engagementsverklaring in en stuur deze terug naar Prof. dr. Liesbeth De Donder (liesbeth.de.donder@vub.ac.be /Vrije Universiteit Brussel - Faculty of Psychology and Educational Sciences - Pleinlaan 2, 1050 Brussels) . U wordt opgenomen in de WeDO partnerlijst, krijgt visibiliteit op de EU-website en we houden u op de hoogte van toekomstige initiatieven.
Een vervolgproject WeDO2 (2013-2015) werd opgestart, gefinancierd door het Europese Grundtvig programma en bestaande uit 8 partners uit 7 EU-lidstaten en een Europese organisatie (Age Platform Europe). WeDO2 bouwt zowel verder op het Europees charter voor de rechten en verantwoordelijkheden van ouderen met een langdurige zorg-of hulpbehoefte (EUSTaCEA project, 2008-2010) als op het Europees Kwaliteitskader voor Langdurige Zorg (WeDO project, 2011-2012). Het WeDO2 partnerschap streefde stakeholders (bv. ouderen, formele en informele zorgverleners, vrijwilligers en professionals) te versterken in het proces van kwaliteitsvolle zorg verlenen en zo ouderenmis(be)handeling te bestrijden. Hiervoor werd een innovatieve train-the-trainer toolkit over kwaliteitsvolle zorg ontwikkeld en getest. De training is flexibel en kan aangepast en gebruikt worden voor verschillende doelgroepen in verschillende sectoren. (training en begeleidend materiaal Nederlands / training en begeleidend materiaal Frans)
In 2012 voerde we een onderzoek uit naar de programmatie in Brussel. Een specifieke programmatiestudie voor Brussel was nodig wegens de vrij complexe situatie van huisvesting en zorg in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (BHG). Men diende rekening te houden met wat bestaat in een landschap, dat een lappendeken is op vele gebieden. De bevolking is ten eerste zeer heterogeen: o.a. sterke vergroening, maar ook de sterkste interne vergrijzing, de rijkste én armste gemeente van het land en een groeiende groep allochtone ouderen. BHG kent een complexe bevoegdheidsverdeling: bovenop de federale regelementen in het kader van gezondheidszorg kent men nog drie politieke entiteiten: de GGC/COCOM, COCOF en VGC. Hieraan toegevoegd heeft elke gemeente (gemeentediensten en OCMW’s) ook nog een rol te vervullen inzake ouderenzorg. Deze verscheidenheid wordt nog geaccentueerd door de eigenheid van elk van de 19 gemeenten en binnen deze gemeenten treft men dikwijls nog wijken aan met hun specifieke kenmerken.
Het AVOW-project (2009-2011) is een Europees onderzoek naar de mis(be)handeling van ouderen vrouwen in de thuissituatie (Prevalence Study of Abuse and Violence against Older Women). Deze studie heeft een instrument ontwikkeld voor een geharmoniseerd en vergelijkende opmeting, toont het geweld aan bij oudere vrouwen in hun thuissituatie en toont patronen van geweld.
Ouderenmis(be)handeling is niet altijd makkelijk te detecteren. Het Vlaams Ondersteuningscentrum Ouderenmis(be)handeling wil hulpverleners hierin ondersteunen. Daarom ontwikkelde onze onderzoeksgroep het risicotaxatie-instrument (RITI) van ouderenmis(be)handeling.
Links: Partners
In samenwerking met de provinciale besturen van West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen, Limburg, Vlaams-Brabant, Luxemburg werden de ouderenbehoefteonderzoeken uitgevoerd.
De Vlaamse Ouderenraad werkt mee aan en adviseert de Vlaamse Regering over het Vlaams Ouderenbeleid. Daarnaast zal de Vlaamse Ouderenraad de belangen van de Vlaamse ouderen bij de Federale overheid verdedigen. Samen met de lidorganisaties wordt gewerkt aan een beleid dat ouderen in Vlaanderen, België en Europa ten goede komt.
Het Punt vzw - Steunpunt Vrijwilligerswerk Brussel - wil een brug slaan tussen vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties door het aanbieden van vormingen en publicaties, de vacaturebank, actieve ondersteuning van organisaties, het geven van informatie, enz.